Het mag misschien voor velen lijken dat we met het trio Celenka een nieuwe naam voorgeschoteld krijgen, maar dat is inderdaad slechts schijn. Het is weliswaar zes jaar geleden dat de drie ons hun debuutplaat toestuurden, maar in de tussentijd zijn ze alle drie wel behoorlijk actief gebleven en duiken hun namen meer dan geregeld in deze kolommen op. Dat is uiteraard niet ongewoon in folkmiddens: de muzikanten ondersteunen elkaar, gaan samen touren en spelen op elkaars platen.

Zangeres en kantelespeelster Emmi Kujampää had wel te maken met een erg ongelukkige timing, toen ze, net voor Covid-19 keihard toesloeg, haar soloplaat “Nani” uitbracht. De critici smulden van de plaat, die al snel vrij hoog opdook in de World Music Charts en daar verschillende maanden na één kampeerde. Dat hoefde niet te verbazen, want het ging effectief om een heerlijke plaat, waarop ze haar formidabele kantele-spel liet omringen door de stemmen van de Mystère des Voix bulgares-academy en door de begeleiding en zang van trompettist Jarkko Niemelä, harmonium-maestro Eero Grundström en de keelzang van Sauli Heikkilä.

Laten het nu net diezelfde Grundström en Niemelä zijn, die, samen met Emmi het trio Celenka vormen…u begrijpt dat we snel komen waar we moeten geraken, al moet ik toch nog even verwijzen naar het curriculum van beide heren. In de loop van de voorbije decennia waren ze betrokken bij een heleboel muzikale projecten, die het tot bij ons schopten. Van Väärä Raha en Tulenkantajat tot Tundramatiks en de Soul Valpio Band, vind je de naam van Niemelä terug, terwijl iedereen die het muzikale gebeuren uit het Hoge Noorden een beetje volgt, natuurlijk vertrouwd is met de naam van Grundström als deel van het fantastische Sväng. Daarnaast is hij ook geregeld terug te vinden aan de zijde van de hier ten huize H. zwaar geadoreerde Maria Kalaniemi en was hij de helft van Juuri & Juuri en zit hij in Suistamon Sähkö aan de zijde van Anne-Mari Kivimäkki met wie hij een paar jaar geleden een fantastische plaat, “Ilja” opnam.

Drie bezige bijen dus, die zich in het trio Celenka verenigen rond een aantal traditionele teksten en gedichten uit de Karelische traditie. Veel van die liederen werden al heel lang geleden opgenomen en bleven dus bewaard, maar hier worden ze als het ware “geactualiseerd” of van heel nieuwe melodieën voorzien. Dat levert bij momenten ronduit betoverende klanken op, zeker wanneer de drie instrumenten, kantele, harmonium en trompet met elkaar in gesprek gaan, als antwoord op de zanglijnen. Het volstaat om even naar opener “Vanusha” te luisteren of naar “Ljotal Golub”om te horen wat ik bedoel: dit klinkt bij momenten als religieuze muziek. Ook beide heren leveren vocale bijdragen en dat klinkt nergens minder dan kippenvelverwekkend.. Ginds in Karelië kunnen mensen blijkbaar allemaal geweldig zingen: het zit van jongs af aan in de opvoeding en maakt deel uit van het dagelijkse leven. Dat zie je wel eens vaker bij regio’s en volkeren die, zoals het historische Karelië een beetje bedreigd zijn in hun identiteit. De republiek ligt deels in Finland, deels in Rusland en de liederen van deze CD worden in beide talen gezongen, naast een paar lokale dialecten.

Waar het om gaat, qua thema’s zijn uiteraard de Liefde, maar ook het dagelijkse leven in de Stad en op het platteland en meer dan eens wordt er verwezen naar stukken van Tsjechov: Oom Wanja en De Kersentuin zijn nooit veraf en, waar van hem gezegd wordt, dat hij de beschrijver van de Russische ziel was, kun je ongeveer hetzelfde zeggen van Celenka: zij bezingen het leven van de Kareliërs en verweven flarden uit het leven van hun voorouders met de grote gebeurtenissen uit de geschiedenis van het land. Mooi, bijzonder mooi!

(Dani Heyvaert)